Een strop om half tien

Het is woensdagavond half zeven. De woonkamer is rustig. We hebben net een stevige portie bami naar binnen gelepeld, vergezeld van wat kroepoek en stukjes atjar pangang. Het eten hier is niet per se goed, maar de eenpansgerechten zijn eigenlijk altijd wel geslaagd. Een paar mensen zitten op hun kamer of zijn buiten de deur. Ik zit in de woonkamer met groepsgenoot Cindy, die nog met haar bami bezig is, en een ander meisje, Els, zit op de bank televisie te kijken. Er hangt een aangename stilte en de sfeer is redelijk tevreden.

Plotseling horen we vanuit de hal een hels kabaal. Iemand verheft haar stem, maar we kunnen niet horen wat er gezegd wordt. Een mannenstem bromt er wat doorheen. Dan de vrouw weer, schel en boos. Onze aanwezige verpleegkundige, Lisette, die op redelijke toon iets voor ons onverstaanbaars zegt. De man weer. En dan het geschreeuw van de vrouw.

Waarschuwing: kan triggerend zijn op het gebied van zelfmoordgedachten. Niet lezen als je daar gevoelig voor bent. Stay safe!

Let's talk about sex, baby

Seks. Het is een thema waar, ook in de psychiatrie, vaak op kousenvoetjes omheen gelopen wordt. Tijdens een soort kwaliteiteninterview in het onderdeel "Relaties" voelde Joop zich geroepen om zijn vraag 'Hoe zit het met intimiteit?' in te leiden met 'Ik kan er niets aan doen, het staat hier nu eenmaal.' Toen ik hem vroeg waarom hij zich zo indekte, zei hij dat seks vaak een lastig thema is voor mensen. Depressieve mensen hebben minder zin, sommige mensen zijn seksueel misbruikt of juist nog niet zo ervaren. Voor veel mensen is seks doorspekt met schaamte. Je doet het wel, maar je hebt het er niet over.

Ik, aan de andere kant, praat juist erg graag over seks. Voor mij is seks een belangrijk onderdeel van mijn (liefdes)leven en ik vind dat er te weinig over gepraat wordt. Er is niets om je voor te schamen, of je het nou vaak hebt of nooit en of je nou aparte dingen lekker vindt of niet. Ik ben dol op sekspraatjes. Ik had alleen niet verwacht dat ik dat ooit met mijn psychiater zou gaan doen.

Kliniekkerst

Toen ik opgenomen werd, was het negen december, ruim twee weken voor de kerst. Hoewel me bij de intake verteld was dat ze in de kliniek op korte opnames mikten, had ik al wel door dat ik niet zomaar binnen twee weken weer buiten zou staan. En dat betekende dus dat ik kerst en hoogstwaarschijnlijk ook oud en nieuw in de kliniek door zou brengen. Dit stond me heel erg tegen en ik had het er dan ook over met mijn moeder. Zij had een relativerende opmerking: 'Ja, maar als je dit niet oplost, wordt dit misschien wel je laatste kerst. En als je beter wordt, heb je er nog zo'n vijftig voor de boeg. Dus dan kunnen we deze wel missen.' Ook een manier om het te bekijken.

Toch, nu de feestdagen er zijn, blijf ik maar denken aan hoe ik ze vorig jaar doorbracht en hoe ik ze nu ga spenderen. Het contrast zou bijna niet groter kunnen zijn.

Kliniekbewoners

Mijn eerste dagen moest ik er erg aan wennen dat je in opname doorlopend onder toezicht staat. Je kunt nog geen opmerking aan de lunchtafel maken zonder de gedachte dat het misschien in je dossier gezet wordt. Voor sommige verpleegkundigen is alles een probleem. Naast het doorlopende toezicht moest ik ook erg wennen aan het feit dat ik a. een kliniekbewoner ben en b. dat er daar meer van zijn.

Over het woord "kliniekbewoner" heb ik lang gedaan. Ik had geen idee hoe ik naar mezelf en naar ons allemaal moest verwijzen. Patiënt? Dat klinkt alsof we in het ziekenhuis liggen en zo voelt het toch niet, zelfs al zijn we dan allemaal ziek. Cliënt? Dat voelt meer alsof ik bij een advocaat zit of bij een woonwinkel een nieuwe keuken koop. Mijn moeder opperde het neutrale "huisgenoot", maar we wonen niet in een huis, we wonen in een kliniek. Zo kwam ik op het woord "kliniekbewoner". En dat voelde beter.

Doelen en middelen

In de kliniek mogen we ieder weekend met verlof. Je mag maar één nacht wegblijven, maar je mag wel weg. Aangezien ik op woensdagavond aangekomen ben, zou ik op zaterdagochtend alweer met verlof mogen. Ik heb er even over nagedacht en besloten om dat niet te doen. Eerst maar eens wennen aan de kliniek, de omgeving, het ritme, het bed en alle dingen eromheen. Mijn persoonlijk begeleider Lisette (iedere opgenomen bewoner heeft een aanspreekpunt bij de verpleging, dat is je persoonlijk begeleider of pb'er) werkt in het weekend ook en heeft een afspraak met me gemaakt.

Als je in de kliniek bent, moet je namelijk een zogenaamd herstelplan maken. Daarin leg je de doelen vast waar je tijdens je behandeling aan wilt werken. Die doelen moet je opstellen met je pb'er, in mijn geval Lisette. Ze is jong, blond en straalt uit al haar porieën liefdevol vertrouwen. Ik ben wel blij met haar. Dus op zaterdagmiddag pakken we een schrijfblok, zoeken we een tafel en gaan we praten over wat ik nou eigenlijk uit deze opname wil halen.

Pillenpraatjes

Ik heb er eindeloos tegenaan zitten hikken, gewikt, gewogen en alle andere mogelijkheden geprobeerd. De redenen waarom ik medicatie eng vind, staan nog steeds, maar ik heb op dit moment niet echt meer een andere keus. Dus de dag nadat ik in de kliniek ben aangekomen, staat er een afspraak met de psychiater op de planning. Om verzekeringsredenen moet iedere nieuw opgenomen bewoner de psychiater binnen 24 uur na de start van de opname zien. Ik ben op woensdag om vijf uur opgenomen. Donderdag om half vijf heb ik een afspraak met de psychiater, die uiteindelijk pas net na vijven zijn neus laat zien.

Gelukkig is Gert erbij. Gert is de psychiater in opleiding en ik vind hem leuk. Ik had hem al gezien tijdens mijn intake in de kliniek, dus ik weet wie hij is en hij weet wie ik ben. Dat vergemakkelijkt de boel voor mij, want die psychiater...

Wat neem je mee naar opname?

De maandag voor mijn gesprek met Vincent ging ik even heen en weer naar mijn kamer om wat spullen op te halen. Ik verbleef al een tijdje bij mijn moeder maar ik had daar niet alles wat ik nodig had. Toen ik er toch was, besloot ik maar meteen alles in te pakken wat ik nodig dacht te hebben voor mijn opname. Vincent had gezegd dat het snel kon gaan als ik goedgekeurd werd, en het leek me niet fijn om mijn laatste vrije uurtjes te moeten besteden aan inpakken en ophalen. Achteraf was ik heel blij dat ik al voorbereid was, dus ik kan het iedereen aanraden.

Normaal ben ik heel goed met inpakken. Als ik op reis ga, maak ik een keurige lijst met afvinkvakjes en weet ik precies wat ik moet meenemen. Maar terwijl ik als een kip zonder kop door mijn kamer liep om alles bij elkaar te zoeken, besefte ik dat ik helemaal niet wist wat ik hier nodig had. Kleding, mijn tandenborstel, zover kwam ik nog wel. Maar wat is er nog meer belangrijk?

Die eerste nacht

Als ik in een nieuwe omgeving slaap, is dat altijd even onrustig. Ik moet wennen aan het bed, de geur van het kussen, alle geluiden om me heen. Vaak komt het wel goed en duurt alleen het inslapen even wat langer. Zo niet mijn eerste nacht in de kliniek. Ik slaap de laatste tijd vreselijk slecht, vooral met inslapen heb ik moeite. Maar deze dag was zo'n achtbaan geweest en ik voelde me op alle mogelijke manieren moe. Dus dan gaat het slapen zo wel lukken, dacht ik. Helaas: tegen al mijn verwachtingen in sliep ik echt waardeloos.

Omdat je uit alle slechte dingen wel iets goeds of nuttigs kunt trekken (hoe moeizaam het zoeken ernaar soms ook is), het ik er een blogpost uitgehaald. Een slechte nacht in de kliniek ziet er bij mij als volgt uit.

Opname: Sofie naar de kliniek

Het hele weekend heb ik als een soort nerveuze bal zenuwen door de wereld gerold. De hele tijd word ik geteisterd door vragen als 'Wat nou als ze me niet willen hebben in de kliniek? Wat nou als ze zeggen dat ze het niet nodig vinden dat ik kom? Wat moet ik dan? Ik kan medicatie niet in mijn eentje gaan doen. Als ze me dit alleen gaan laten doen...' Die gedachte kon ik maar beter niet verder volgen.

Op dinsdag zit ik poepnerveus al vroeg in de wachtkamer. Vincent komt me halen, neemt me mee naar zijn spreekkamer en valt daar maar meteen met de deur in huis. 'Ik heb contact gehad met de kliniek en ze hebben plek voor je.'

Het zware geschut

Zodra ik voelde dat ik in fase 4 aangekomen was, wist ik dat het tijd was om aan de bel te trekken. Ik had met Vincent afgesproken dat ik het zou laten weten als het zover zou komen. Dan zouden we kijken wat er moest gebeuren, maar waarschijnlijk een opname. Dus op donderdag, toen ik weer groepstherapie had, nam ik hem in de pauze apart. 'Het gaat niet goed. Ik denk dat ik in fase 4 zit.' Vincent keek me serieus aan. 'Waarom denk je dat?' Ik slikte. 'Ik zie overal mogelijkheden. Ik zie niet meer een flat, een bus, een boom. Ik zie kansen.' Vincent knikte. 'Goed. Nu hebben we weinig tijd, maar ik wil dat je zo snel mogelijk bij me langskomt om dit verder te bespreken. Ik heb morgenmiddag nog een gaatje.'

De volgende dag ging ik dus naar de GGZ voor een noodgesprek met Vincent en ik had geen idee wat ik kon verwachten. Ik wist alleen dat het zo niet langer door kon gaan. Vertel me maar wat we moeten doen.

Stralend

Ik leefde mijn depressieve leven en was er een beetje aan gewend geraakt. Elke week ging het slechter, soit. De vier keer per dag wandelen waren een enorme uitdaging, goed dan. Ik had me erbij neergelegd dat het nu zo ging en had besloten door te kachelen tot ik me weer wat beter ging voelen. Dat zou vanzelf wel een keer gebeuren. Tot die tijd ging ik naar therapie, probeerde ik wat bezig te blijven en zat ik het maar zo'n beetje uit.

En toen ging ik op maandagavond slapen, depressief als altijd. En bij het wakker worden was er licht.