Contact en kliniekregels

Het grote voordeel van groepstherapie is dat het (de naam geeft het al een beetje weg) in groepsverband plaatsvindt. Tegelijk is dat soms ook een nadeel. Veel therapeuten en behandelcentra voelen zich gedwongen regels op te stellen voor onderling contact buiten de groep. In onze schemagroep wordt het niet aangemoedigd om elkaar te zien of spreken naast de donderdagavond. Ze zeggen dat het is om groepsvorming binnen de groep te voorkomen. Bij andere instanties zeggen ze dat ze het niet aanmoedigen om bevriend te raken en zo het risico te lopen dat je later in je ziekte blijft hangen.

Ook in de kliniek staat het in de regels. Contact buiten het terrein is eigenlijk niet toegestaan. Ze kunnen niemand iets verbieden en ook niet controleren of het gebeurt, maar ze zitten erbovenop. Maar hoe doe je dat, geen contact maken, als je 24/7 met mensen in hetzelfde schuitje zit?

Ik ben niet naar de kliniek gekomen om vrienden te maken, maar het is toch gebeurd. En het grappige is dat het met iemand is voor wie ik in de buitenwereld waarschijnlijk een straatje om zou zijn gelopen. Cindy doet haar best om keihard over te komen en het lukt aardig goed. Met haar dikke zwarte eyeliner en strakke paardenstaart leidt ze je succesvol af van de pijn in haar ogen. Het leven heeft haar keihard gemaakt. Ze heeft een paar jaar in de jeugdgevangenis gezeten en zo ongeveer alles geslikt en gespoten waar je moeder je voor waarschuwt. En ze heeft jarenlang iedereen op zijn bek getimmerd die haar niet aanstond.

Toch was er snel een klik, want ze is toegankelijker dan ze lijkt. Op mijn eerste avond schuifelde ik na het avondeten wat verloren in de woonkamer rond. Ik wist niet wat ik moest doen. Cindy stak haar hoofd om de deur. 'Sofie, toch? Rook je?' Ik schudde mijn hoofd. 'Heb je zin om dan even met mij mee te gaan? Ik rook wel maar ik heb geen zin om alleen te gaan.' Omdat ik toch niks beters te doen had en best mensen wil leren kennen, ging ik met haar mee en dat was het begin.

In haar grote mond zit een boel ontwapenende eerlijkheid en haar ogen prikken door allerlei slappe smoesjes heen. Als ze vraagt hoe het met je gaat, wil ze dat ook echt weten en heeft ze geen zin in ontwijkend gelul. En dus word je zelf ook eerlijk, zo werkt het met Cindy. Ze is dol op elke kneiterharde grap die eigenlijk nét niet kan, draait met de autoraampjes open hardcore met een volume waar de straatsteentjes van gaan trillen en verzucht soms ineens hoe intens ze terugverlangt naar de drugs. En tegelijk is zij degene die iedereens corveediensten overneemt, gaat ze op bezoek bij de vrouw die eerder naar de gesloten afdeling werd geplaatst (zelfs al kende ze haar nauwelijks) en rilt van angst als er een vuurwerkknal in de buurt is.

Ik schreef eerder al dat ik in de kliniek geconfronteerd werd met mijn eigen vooroordelen toen een ruig ogende biker me ineens boven een bakje yoghurt over zijn echtgenoot begon te vertellen. Bij Cindy gebeurde het nog een keer. De belangrijkste les die ik in de kliniek over anderen leer, is dat je nooit alles weet. Soms heb je ineens een connectie met iemand van wie je het nooit had verwacht. Omdat je buitenkant en je gedrag anders is, maar de onderliggende laag problemen verrassend gelijk.

Dus toen Cindy vorige week met ontslag mocht van de kliniek, knuffelden we elkaar met wat traantjes en wisselden we clandestien telefoonnummers uit. Nu appen we. De regels mogen dan de regels zijn: ik heb er nog steeds geen spijt van.