'Is dat een logische gedachte?'

'Wat is jouw grootste probleem, Sofie?' Een dag na mijn eerste groepssessie zit ik, nog doodmoe, alweer op de stoel van Vincent. Hij is de psychotherapeut van de groep en mijn behandelaar. Voorlopig heb ik elke week een gesprek met hem, omdat ik nog aan de groepstherapie wen. Over een tijdje wordt dat één keer per maand. In deze gesprekken gaat hij me onder andere helpen als ik tegen problemen met de therapievorm aanloop.

Maar ik ben nog maar net begonnen, ik heb weinig problemen en ik ken Vincent nog niet zo goed. Dus nu gaan we even "aan elkaar snuffelen", zoals hij het uitdrukt, en praten over waarom ik hier precies bent.
'Mijn grootste probleem is denk ik mijn zelfbeeld. Dat is heel laag, al zolang als ik me kan herinneren, en ik denk dat zowel mijn eetstoornis als mijn depressie daar uit voort zouden kunnen komen.' De logische volgende vraag is dan hoe mijn zelfbeeld eruit ziet. Ik denk even na, zoekend naar de juiste woorden. 'Ik vind haat een heel sterk woord, maar het komt wel in de buurt bij wat ik voor mezelf voel. Ik vind mezelf vreselijk, niets waard, nergens goed voor. Ik ben een verspilling van tijd en ruimte.' Vincent maakt een aantekening op het kladblok in zijn schoot. 'En is dat een logische gedachte?'

Verbaasd kijk ik hem aan. Hoe moet ik dat weten? Hij is de therapeut! 'Ik weet het niet. Het voelt wel logisch. Ik heb al zo lang als ik weet het gevoel dat ik het recht niet heb om er te zijn.' Vincent knikt. 'En ben jij de enige die het recht niet heeft om hier te zijn? Jij bent de enige die tijd en ruimte verspilt?' Ik denk even na, laat in mijn hoofd allerlei mensen voorbij komen en knik uiteindelijk. 'Goed. En is dat een logische gedachte, Sofie?'

Zo gaan we nog een tijdje door. Vincent vraagt me allerlei aspecten van mezelf uit te leggen en informeert dan of ik dat een logische gedachte vind. Ik word bijna boos. Nee, lulhannes, als ik dat écht een logische gedachte zou vinden, dan zat ik hier toch niet? Maar ik heb het gevoel dat dit de waarheid is en kom daar in mijn eentje niet uit. Mezelf beheersend pers ik dat samen tot een iets sociaal acceptabeler antwoord. 'Ik dénk dat het niet logisch is, maar het vóélt wel zo.'

Vincent merkt dat ik hem irritant vindt en besluit wat uitleg te gaan geven. 'Dit is waar we ons bij psychotherapie het meest mee bezig zullen houden. Jullie zitten in de groep omdat jullie vastlopen in bepaalde gedachtepatronen, die alles beïnvloeden. Zo'n gedachtepatroon noemen we een schema. Wij gaan nog uitzoeken wat jouw schema's precies zijn, maar je zult merken dat een hoop van je verkeerde gedachten uit een schema voortkomen. Die proberen we om te buigen door de gedachten uit te dagen.' Hij tekent het hele proces voor me met pijltjes en dingetjes en mijn boosheid zakt wat weg. 'Dus, terugkerend naar het begin: wat is jouw grootste probleem, Sofie? Wat is jouw kerngedachte?' Ik weet hem eigenlijk meteen, maar het ziet er toch een stuk indrukwekkender uit als het in stift op Vincents whiteboard gekalkt staat.

Ik ben niets waard.

Dit gaan we de komende weken, maanden, dus aanpakken. En ik heb geen idee hoe ik dat moet gaan doen.

In deze schrijfsels wordt teruggegrepen op gebeurtenissen van een tijdje geleden. In dit geval maart 2015.